uit: Volkskrant, door Mirjam van der Linden
19 maart 2011
"In het begin was er niks. Niks was. Dus ook niet was". De man in geblokt houthakkershemd en met zachte Vlaamse tongval spreekt zijn semi-filosofische woorden over het ontstaan van de wereld in een doorgaande lijn uit. Het it een kwaliteit die de dynamiek van de hele voorstelling zal kleuren. Een prachtige onderstroom die alles gastaag voortstuwt en organisch verknoopt. Ook als de big bang klinkt. Ook als de zo bedeesd ingezette song The Garden van Einsturzende Neubauten uit de bocht vliegt. Ook als de dansers steeds heftiger verstrengeld raken.
Na producties geinspireerd door heldinnen uit de toneelliteratuur (1: SONGS) en de grand dame van de vroege minimalistische dans (2: Dialogue with Lucinda) heeft de Duits-Nederlandse choreograaf Nicole Beutler zicht met 3: The Garden gestort op een ander groots thema: de verhouding tussen natuur en cultuur. Het zijn begrijpen waaraan allerlei tegenstellende noties zijn verbonden. Natuur is chaos, cultuur is ordening. Cultuur is letterlijk en figuurlijk een stap verder dan natuur, een bron waar de (romantische) mens nu en dan naaw wil terugkeren. Beutler neemt dit gescheiden denken onder de loep met een originele en bizarre beeld -en bewegings- taal die tot op de millimeter en zeer muzikaal zijn uitgewerkt.
Op een kleed tussen twee rijen boompjes bewegen vier mannen en twee vrouwen in ondergoed zich als de steentjes in een toverlantaarn. In een mengeling van dans, yoga en in de verte ook kamasutra vormen ze symmetrische patronen en figuren. De stilering in deze Tuin van Eden klopt perfect. Zij gaat over vorm en energie, zaken die je kunt verbinden met hoe sterrenstelsels en oceanen ontstonden. En toch klopt ze ook niet. Deze orde associeer je niet met oersoep en de oerkracht van natuur. Heel geleidelijk keert Beutler de vermeende logica om. Onder de bladeren komen microfoons tevoorschijn. Zie daar de mens, die zijn verlangen uitschreeuwt, zich als krijger beschildert en met anderen in een pompend parend organisme van vrije liefde verandert. Pas nu is de chaos daar. Is dit het terug naar de natuur-effect of juist wat civilisatie teweegbrengt? "Natuur" en "cultuur" zijn flink door elkaar gehusseld. Zoals in Japan tsunami en Fukushima ook verwarrend veel op elkaar zijn gaan lijken.