Nicole Beutler produceert in een hoog tempo voorstellingen over actuele thema’s. Vaak met een verontruste ondertoon. Hoe houden we elkaar gevangen in regels en denkbeelden? Hoe kunnen we niet zien waar het met de planeet naar toegaat als we nu niet ingrijpen?
Dat laatste deed haar besluiten om een trilogie te maken over dat onderwerp; Rituals of Transformation. Ginkgo is daarvan de eerste. Het eerste deel van een drieluik waar de problematiek onontkoombaar wordt geschetst.
Onontkoombaar is het inderdaad. Het toneel ligt vol met rommel, het is een soort apocalyptisch landschap waar een enkeling probeert te overleven en waar ook uit de lucht oude troep komt vallen, zelfs een lawine aan flessen, waar een fiets en een winkelwagentje hangen er als bewijs van slordig omgaan met elkaar en de grondstoffen. Het is een intrigerend somber beeld. De hele voorstelling speelt zich daartussen af. Daarmee is deze Beutler dan ook minder een dansvoorstelling dan de andere. Er is nauwelijks plek. Echter waar het gebeurt en met name de stervende zwaan is van een tijdloze schoonheid.
Er is ook een hoopgevend beeld. Als een soort aartsengel speelt geheel in het wit gekleed Dorit Chrysler de theremin. Haar etherische rustgevende aanwezigheid en de verwondering die dit intrigerende instrument oproept vormen een fraai contrast en rustpunt in de troosteloze chaos.
Het is bij elkaar een aangrijpende en toch troostvolle voorstelling. Met als absoluut hoogtepunt het zingen van Nederlands Kamerkoor. Het aangrijpende Lacrimosa uit Mozarts Requiem. (maar waarom is de tekst veranderd? Jesu Christe vervangen door Gaya is overbodig en onnodig) Het is een aanklacht en een streling tegelijk. Hier is Beutler op haar best, net als bij Dido Dido, in mijn belevenis haar beste voorstelling ooit. Muziek, beweging en boodschap dansen om elkaar heen, de kijker in verrukking achterlatend. Het mondt na een serie teksten uit in een urgente boodschap: There is still time. Daarmee zijn de andere teksten eigenlijk overbodig geworden.
Dan gebeurt er iets opmerkelijks. De dansers verdwijnen. Het toneel raakt besneeuwd, er klinkt krakerige muziek en het duurt lang. Erg lang. De zaal wordt onrustig. Een lichtje beweegt, en vindt uiteindelijk rust op een klein plantje dat door de chaos heen groeit. Een mooi symbool, maar na de woorden van Chrysler en haar vertrek zat de voorstelling op haar hoogtepunt. Is deze lange laatste acte de manier om de urgentie te laten voelen? Ik vrees van niet.
Maar, hoe dan ook, het geheel maakt nieuwsgierig naar deel 2 en 3. Zowel naar de vorm als naar de inhoud. Maar misschien wel met iets meer ruimte voor de kijker om zelf na te denken, in plaats van het probleem en de noodzaak voor een oplossing op meerdere manieren alvast uit te spellen. De kracht en de schoonheid van onderdelen van deze voorstelling verdienen het volop in het licht te staan en dat doet geen afbreuk aan de boodschap.
Door Elise Kant