De productie was in première gegaan tijdens de Operadagen Rotterdam, en laaiend ontvangen. De fantastische slagwerker Frank Rosaly opent met zijn rug naar het publiek gezeten de voorstelling met een virtuoze lange drumsolo.
Vervolgens voegen zich zeven andere mannen bij hem op het toneel. Iedereen draagt modieuze strakke zakenman pakken, allemaal grijs, gelijkvormig, en toch ontstaan er, ook weer anders dan in Lazarus, personages met karakters, zelfs al hebben ze geen tekst. Zijn het industriële managers, advocaten, makelaars? Mensen die bij de wereld van geld en macht horen of willen horen. Ze zingen, dansen en acteren allemaal magistraal.
De muziek, van Nicole Beutlers huiscomponist Gary Shepard, en deels messcherp gezongen door de dansers, is een collage van de akkoordreeksen uit de Frostscene van Purcell’s King Arthur (de scene waarin een in het ijs gevangen geest beschrijft hoe hij langzaam verstijft en vastkleeft in de omgeving) en atmosferische elektronische klanken. Onder begeleiding van Purcell’s steeds dissonanter wordende harmonieën zien we de werelden van zekerheden verbeeld door de aankleding, inclusief de kleding van de mannen, steeds verder desintegreren.
Het op de ‘wiskundige overgangen in de zinsbegoochelende kunst van M.C. Escher’ geënte decor ontworpen door Minna Tiikkainen en Julian Maiwald, bestaande uit metalen buizen en oplichtende staven, lijkt eerst te staan als een huis, maar begint ook al snel schijnbaar steeds wanordelijker te bewegen.
Ter completering van de desintegratie veranderen de figuren in faunen of in wat figuren lijken uit een schilderij van Arcimboldo, of Bosch’ Tuin der Lusten’. Die verstijven tot slot, zoals de figuur Daphne uit de Griekse mythologie, die in een boom veranderde, beschreven in Ovidius’s ‘Metamorfosen’, als troost voor wat haar was overkomen als gevolg van de handelingen van de goden, maar wat een nare troost was dat, dacht ik al als gymnasiast, als je voortaan alleen maar sterk maar catatonisch om je heen kan kijken.
Intussen kijken wij uit over een monumentaal landschap dat zich ontvouwt als de scheidingswand tussen zaal en toneel omhoog gaat (het publiek zit op het toneel), en we de eigenlijke theaterzaal zien, waar een eenzame boom staat, te midden van prachtig opgebouwde mist uit de rookmachine. In het slotbeeld wordt die boom verzwolgen door de nevel. Beeldt dit het leven dat van de aarde is verdwenen uit zijn we terug naar een levenloze oertijd? Of is dit een toekomstige eenwording met de natuur, zij het niet harmonieus, maar grauw en onheilspellend, als op een schilderij van Caspar David Friedrich?
8: Metamorphosis. Concept, regie, choreografie Nicole Beutler samen met dansers en musici Felix Schellekens, Dominic Kraemer, Arnout Lems, Sebastian Pickering Pedersen, Rob Polmann, Timo Tembuyser, Christian Guerematchi en Frank Rosaly – performers, medemakers Muziek Henry Purcell en Gary Shepherd Lichtontwerp en scenografie Minna Tiikkainen en Julian Maiwald Premiere Operadagen Rotterdam.
5 november 2019
uit: Blog Basia con Fuoco, Neil van der Linden