“Tegenwoordig schittert het Romeinse Colosseum kaal in de zon, maar ooit was deze arena bedekt onder een jungle van wilde planten. Reizigers in de 18e eeuw konden tijdens een klim naar de top perenbomen en kromme iepen grijpen; geliefden plukten anemonen en de plaatselijke bewoners wisten waar aardbeien en kappertjes in het wild groeiden….”
Wat groeit er boven op de resten van de mensheid? In onze voorstelling ATMEN, die op 18 oktober in première gaat in Internationaal Theater Amsterdam, laten we het theater overgroeien door wilde natuur. We bevinden ons in het jaar 2200, nadat de ramp voltrokken is en de mensheid van haar troon verstoten. De natuur vecht zich een weg omhoog, tussen ontplofte kerncentrales en vervuilde grond. Wat groeit er op de ravage die wij achterlaten?
Het Colosseum veranderde na de val van het Romeinse rijk in een wilde jungle van aardbeien en perenbomen. Maar is dit een realistisch toekomstbeeld voor ons huidige stedelijke gebied dat voornamelijk bestaat uit beton, staal en glas? Wetenschappers, ecologen en landschapontwerpers doen, geïnspireerd door het romantische beeld van het colosseum, onderzoek naar planten die als eerste opkomt in verlaten of braakliggende stedelijke zones. Deze 'ruderale planten' worden gekenmerkt door hun vermogen om te groeien in gebieden met een zeer hoog stikstofgehalte. Voorbeelden van planten zijn (van links naar rechts) Datura, Stinkende Gouwe en Tweehuizige Amarant.
Tsjernobyl
Een gebied dat enigzins op de wereld van ATMEN zou kunnen lijken is de stranlingszone rond Chernobyl. Kan de natuur overleven in een gebied dat zwaar aangetast is door menselijke uitvindingen? Wonderbaarlijk genoeg is de stralingszone rond Tsjernobyl na al die jaren veranderd in een rijk ecosysteem met een grote biodiversiteit.
Hoe kunnen planten groeien in een gebied dat voortdurend staat blootgesteld aan radioactieve straling? Wetenschappers ontdekten dat planten stoffen ontwikkelen die hen beschermen tegen straling. Zo hebben de planten drie keer meer cysteïnesynthase, een eiwit waarvan dat planten beschermt door zware metalen te binden. Daarnaast hebben de planten 32% meer betaïne aldehyde dehydrogenase, een stof waarvan bekend is dat het chromosoomafwijkingen vermindert in menselijk bloed dat is blootgesteld aan straling.
Door de afwezigheid van de mens in het gebied rond Tsjernobyl, is er veel wild te vinden in de bossen. Zo leven er grote aantallen lynxen, wilde zwijnen, bisons, herten en wolven. Klik op de video hierboven om hem te bekijken.
Zwarte fungus
In de reactor van Tsjernobyl werd in 1991 een gitzwarte fungussoort gevonden, die extra goed lijkt te groeien in gebieden met veel radioactieve straling. Deze fungus bevat veel melanine, een pigment dat onder andere de kleur van haar, huid en ogen van mensen en dieren beïnvloedt en dat bescherming biedt tegen ultraviolet licht. De melanine in deze fungus helpt bij het verminderen van radioactieve straling.
Het gebied rond Tsjernobyl laat zien hoe sterk de natuur is en hoe goed het kan overleven in gebieden die verwoest zijn door de mensheid en haar technologie. Het geeft ons een kijk op een mogelijke toekomst van de aardbol.