LIEFDESVERKLARING (voor altijd)

uit: Volkskrant, door Karin Veraart
8 november 2018 

"Als dat geen liefde is"

"Een liefdesverklaring (voor altijd) aan Maureen Teeuwen, Cas Enklaar, Marien Jongewaard en René van ’t Hof, die een voorstelling spelen met de titel Liefdesverklaring (voor altijd) waarin zij hun relatie met het publiek onder de loep nemen en tot de conclusie komen dat het liefde is – dat het liefde moet zijn. (...) Omdat ze houden van het vak en van het publiek dat er onherroepelijk deel vanuit maakt, omdat ze willen laten weten hoe betrokken we zijn, bij elkaar. En dat het goed is elkaar daarvoor eens te bedanken. Bij dezen."

"Het is een genot om dit viertal over het toneel te zien bewegen, ieder op bepaald moment verwijzend naar zijn of haar eigen achtergrond: Van ’t Hof in kostuum uit de geroemde voorstelling Café Lehmitz van Carver, Enklaar in een zwarte jurk, Teeuwen in Discordiaanse outfits en Jongewaard als Jongewaard met ontbloot bovenlijf en leren jack. Afwisselend dolkomisch en doodserieus brengen ze, toegewijd geleid door Beutler en Van den Berg, een ode aan een oeuvre en een ode aan het vak."

Lees meer >>

uit: Theaterkrant, door Wendy Lubberding
9 november 2018

"We zijn op een bepaalde manier als geslagen kinderen, allemaal. We verstoppen ons niet langer samen achter fatsoen en conventies maar zijn, ieder voor zich, altijd geharnast. Niet alleen voor wat ons wordt getoond in de kunst. Het zit in onze hele cultuur: we moeten zeggen wat ons voor de kop komt, anders zijn we niet eerlijk. En dat is waarom dit stuk, Liefdesverklaring (voor altijd) raakt. Het is een statement van liefde dat via taal, toon en lichaam ook vraagt wat we eigenlijk hebben bereikt sinds radicale openheid het credo werd."

"Op het toneel staan Cas Enklaar, René van ’t Hoff, Marien Jongewaard en Maureen Teeuwen*: vier lichamen die die vijftig jaar recht-voor-z’n-raapheid hebben doorstaan. En vier spelers die een flink deel van de geschiedenis van het theater in dit land belichamen. Ze staan in pak, theaterkostuum of halfnaakt voor een dun doek in een ongenadig licht en krabbelen met vastberaden lieve woorden van Magne van den Berg en een zachtmoedige, aardse lichamelijkheid van Nicole Beutler aan het pantser van hun publiek. Het komt aan tussen je schildplaten, als iemand je in je ogen kijkt en zegt in zijn leven niet zonder jou te kunnen. Want als er niemand kijkt, wordt er niet gespeeld."

"In een tijd die van iedereen vraagt om zich maar te wapenen boezemt het vermogen te ontwapenen ontzag in. Geen klap? Het is ontregelend."

"Zo is de ode aan de kijker ook een ode aan de speler. Die haalt de eigen geschiedenis aan als speler en daarmee de onze als kijkers. En laat liefdevol zien hoe theater nog altijd een gezamenlijk onderzoek blijft, spelers en kijkers samen gravend naar de betekenis van ons mens-zijn."

Lees meer >> 

uit: De Telegraaf, door Esther Kleuver
9 november 2018 

Deze theatrale ode aan het publiek is aanvankelijk een tintelfrisse eyeopener die het perspectief op speelse wijze kantelt. Maar na een tijdje begint het enigszins te jeuken doordat er geen enkele frictie is. Nergens schuurt het. Er is weliswaar contact tussen spelers en publiek, maar dan weer net te weinig en te veilig om daadwerkelijk enig effect te sorteren. Daarvoor blijft het publiek te comfortabel achterover in de stoelen hangen, braaf luisterend naar wat op een gegeven moment toch veelal een herhaling van zetten is.

Het is dat de affectie inderdaad wederzijds is en de liefde diep zit voor deze vier prachtacteurs die ons altijd (ook nu weer) in al hun naakte kwetsbaarheid en met al hun talent hun verhalen hebben verteld, ons hebben vermaakt, ontroerd en geschokt. Vandaar dat we nu opnieuw naar hen luisteren en weifelend hun schouderklopjes in ontvangst nemen. Maar het blijkt een relatie die toch echt het best gedijt vanuit stille bewondering.

Lees meer >> 

uit: NRC Online, door Elisabeth Oosterling
9 november 2018

Voor wie een eerste-rijtrauma heeft, is Liefdesverklaring (voor altijd) goede therapie. Vier acteurs zetten hun toeschouwers schaamteloos op een voetstuk.

Bedankt dat u daar zit”, vleien zij. De complimenten worden, hoe dichterbij ze komen, steeds ongemakkelijker. „Ik zeg ja tegen u”, fluistert Marien Jongewaard tegen een dame.

Meer dan een lofzang op het publiek is Liefdesverklaring een ode aan het theater: de wisselwerking tussen speler en kijker, het moment waarop telefoons uit staan en we een voorstelling over ons heen laten spoelen.

Lees meer >> 

uit: De Groene Amsterdammer, door Marijn Lems
28 november 2018

Ze staan in de hoek van het speelvlak, de vier theatervedettes. Vriendelijk en nieuwsgierig begroeten ze het binnenstromende publiek, alsof we oude vrienden zijn. Het is een ontwapenend beeld, hoe ze daar staan, lichtjes voorover gebogen, gespannen maar gretig om te beginnen. Alsof ze het gevoel van hun allereerste theatervoorstelling, de adrenaline, de zenuwen, het gevoel dat alles op het spel staat, nooit zijn kwijtgeraakt.

Vier jaar geleden maakten choreograaf Nicole Beutler en auteur Magne van den Berg Liefdesverklaring, een spiegelbeeldbewerking van Peter Handke’s Publikumsbeschimpfung. Waar in het origineel uit 1966 het publiek een voorstelling lang allerlei beschuldigingen, verwijten en verwensingen op zich kreeg afgevuurd, brachten de jonge spelers in Liefdesverklaring een ode aan het publiek. De kracht van de voorstelling lag in de jeugdige onbevangenheid van de acteurs en de slimme tekst, waarin op indirecte wijze de vluchtige schoonheid van het theater werd bezongen, die vreemde plek tussen realiteit en fictie waar de altijd om aandacht zeurende werkelijkheid eventjes collectief wordt opgeschort.

Dat laatste staat in de spirituele opvolger Liefdesverklaring (voor altijd) ook centraal. Het grote verschil met de eerdere voorstelling is echter dat hier geen adolescenten op het toneel staan, maar doorgewinterde veteranen, die alle vier al decennialang in het theater actief zijn. De tekst is in de verleden tijd opgesteld (‘u wilde geraakt worden/ u wilde luisteren/ en wij hebben u onbarmhartig spiegels voorgehouden’), wat het geheel een melancholieke toon meegeeft: hier wordt niet met jonge ogen naar de toekomst gekeken, maar teruggeblikt op een rijk en bewogen theaterverleden.

Een ander sterk contrast met het origineel is dat de acteurs sterke individuen blijven. Het kan ook niet anders met zulke unieke performers als Marien Jongewaard, René van ’t Hof, Cas Enklaar en Maureen Teeuwen: hun volstrekt eigen speelstijl levert een interessante spanning op ten opzichte van een tekst die als een gezamenlijke monoloog is gecomponeerd. Het komische, bijna clowneske stille spel van Van ’t Hof, de gedragen repertoirestijl van Enklaar, de hoekige directheid van Teeuwen, het punk-anarchisme van Jongewaard – ze borrelen steeds op tussen de naden van de strakke basisstructuur.

De eigenwijsheid van de acteurs leidt tot een paar van de mooiste scènes. Langzaam sluipen er dan tóch verwijten naar het publiek de tekst in. ‘U heeft niet gekeken/ u heeft weggekeken’, zegt Jongewaard, en, zo moet Van ’t Hof van het hart, ‘dat deed pijn’. Die pijn, de angst voor afwijzing of obscuriteit die iedere kunstenaar zijn leven lang achtervolgt, is de schaduwzijde van de eeuwige dankbaarheid die het publiek in Liefdesverklaring (voor altijd) krijgt toegeworpen; de ongelijkwaardige verhouding tussen kunstenaar en publiek maakt echte onbaatzuchtigheid misschien wel onmogelijk.

En toch – er schuilt ook weer schoonheid in die onderlinge afhankelijkheid. In een van de slotscènes wordt de breekbaarheid van het pact tussen spelers en toeschouwers benadrukt: hoe we het allemaal samen mogelijk maken, ‘u daar, en wij hier’. Het besef dat theater toch vooral een kwetsbare poging tot een ontmoeting is, dat maakt deze liefdesverklaring zonder meer duidelijk.

Lees meer >>