microcosm

‘Fijn dat jullie gekomen zijn’, zegt Grunberg bij het hoofdstukje ‘publiek’ tegen de zaal. ‘Is de storm al begonnen? Is de oorlog al begonnen?’ Van den Broeck wordt opgetild naar een microfoon hoog boven het podium als ze de activiteiten van een schrijver opsomt. Ontroerend zijn de dansershanden die de schrijverslijven meenemen in het vergeten van hun onbeholpenheid. De dansers gaan voor in het tonen van hun ontblote bovenlijven, gevolgd door de schrijvers, waarbij de houten omheining de bleke tint aanneemt van het kwetsbare vlees; het wordt een huid die hen omringt.

In wisselende duetten krijgen alle zorgvuldige bewegingen eenzelfde belang. En ineens verdwijnt al het onderscheid als de vier performers één organisme vormen van om elkaar heen draaiende lichamen, dat de stormen en oorlogen in de buitenwereld even wegvaagt. Bij het losgebroken, vrije dansen aan het slot waant Grunberg zich volkomen schaamteloos een balletdanser aan een barre. Het is een demonstratie van een ‘zorgeloze toestand die me nauwelijks overkomt bij het schrijven’ die hij, zo valt te lezen in de dagboekcolumns die hij en Van den Broeck bijhielden op de site van Nicole Beutler Projects, tijdens de repetities ontdekte. Een overwinning van de geest op het lichaam, en van het lichaam op de geest.

Lees de recensie hier verder >> 

Arnon Grunberg en Charlotte Van den Broeck zetten hun beste beentje voor in het genietbare dansstuk Microcosm.

Bij de ingang van het zolderzaaltje in het Amsterdamse Theater Bellevue knikken Arnon Grunberg, Charlotte Van den Broeck en hun twee collega-dansers Liah Frank en Rob Polmann het publiek vriendelijk goedendag. Met hun warme ontvangst maken ze meteen duidelijk dat we geen heilige dansvoorstelling moeten verwachten, maar een menselijke ontmoeting tussen­ twee schrijvers die zich hier ver uit hun comfortzone wagen.

Nochtans kwam het idee vanuit henzelf. Nadat Grunberg en Van den Broeck in 2016 samen de Frankfurter Buchmesse hadden geopend, schreven ze elkaar wekelijks een brief in deze krant. Angst en schaamte waren terugkerende thema’s. Zo ontstond het plan om het meest beschamende te doen wat ze konden bedenken: dansen voor een publiek. In de Nederlandse choreografe Nicole Beutler vonden ze een geduldige en genereuze dirigent, zo klonk het in de reeks columns waarin ze twee weken­ bericht­ten over hun avontuur.

Microcosm – a danced conversation opent met de vier dansers in blauwe kostuums op een blauw tapijt, met rondom hen houten wanden. Startende vanuit hun tenen verkennen ze de hele ruimte, met een bewegingskwaliteit die even vloeiend is als water. Door de vallende druppels in de oorstrelende elektronische soundtrack van Gary Shepherd wanen we ons even in een onderwaterwereld. Half improviserend krioelen de dansers­ rond elkaar. Daarbij raken ze elkaar telkens nét niet aan, als in een spelletje Dokter Bibber.

[...] 

Lees het artikel hier verder >> 

Bij het binnenkomen in de Paloni Zaal van Theater Bellevue in Amsterdam staan aan weerszijden van de inkomdeur dichteres Charlotte Van den Broeck en schrijver Arnon Grunberg gereed om elk van ons, toeschouwers, met vriendelijk oogcontact te verwelkomen. Achter hen houden dansers Liah Frank en Rob Polman zich klaar. Zij gaven al ruggensteun tijdens het werkproces van ‘Microcosm’ en straks ook op het podium.   

[ ... ]

Dat wereldbeeld tekent zijn lichaamstaal: we zien Grunbergs weerstand tegen de overgave; liever zoekt hij confrontaties op met een knietje en een speelse kopstoot; in huppelpasjes of met een uithaal; vol branie om mogelijk falen van zijn wat houterige schrijverslijf ironisch op afstand te houden. Naast hem is Lijah Frank perfect gecast met haar vrolijke, extraverte no-nonsense energie. Zij durft even ongecontroleerd te zijn in haar bewegingen als hij hyper gecontroleerd, tot fysieke verkramping toe met de korte pasjes van een professioneel zittend lijf. Mooi hoe Grunbergs stellingen het uiteindelijk begeven. Terwijl hij in de voorlaatste scène nog als enige afwijkt van de blauwe toonaarden, door een oranje shirt over zijn hoofd te trekken, terwijl de ook de belichting oranje opgloeit als in een referentie naar de wereldbrand, zie je zijn duellerende ik wegsmelten in een laatste duet met Polmann, wanneer die hem langzaam, met liefdevolle aandacht, over zijn ledematen streelt.  De schrijver zei het al in een van zijn teksten : die blik van Polmann zou hem tot de herenliefde kunnen bekeren.

Charlotte Van den Broeck van haar kant hoeft qua présence niet onder te doen voor Liah Frank en Rob Polmann. Aan haar ging door de poëzie een echte danser verloren. Het zit hem in haar blik, het evenwicht dat ze vindt tussen binnen en buiten. Ze proeft bewegingen. Uit haar lijf spreekt het soort focus en innerlijke stilte die ze wellicht ook inzet voor haar poëzie. In haar tekst op het danspodium praat ze over dat schrijfproces, met welke listen zij de woorden en haar vluchtreflex temt. Haar taal naar het publiek is uitnodigend, ze legt er haar eigen ervaringen als toeschouwer naast, heeft het over de adem die ons verbindt, en hoe we die kunnen laten indalen tot diep in onze bekkenbodem. Ik zie haar schrijven vanuit haar tenen. Naast haar is Rob Polmann even verstild, zacht en lankmoedig.

‘Microcosm’ overstijgt de op een blauwe maandag opgenomen handschoen. We mogen onbeschaamd de intelligente lichamen lezen van twee dansende taalvirtuozen met ‘echte’ dansers als ijkpunt. Een feest.

Lees het hele artikel hier >> 

Bijna onmerkbaar verkleurt de achterwand van blauw naar romig wit. Het zachte, verende tapijt voor de dansers blijft wel blauw. Het oogt geruststellend en biedt beschutting. Afgezien van de soundtrack door dj Gary Shepherd wekt de dansruimte grote stilte.

Ontwerper Theun Mosk moet geïnspireerd zijn door de twee schrijvers die dansen in Microcosm, a danced conversation: Arnon Grunberg en Charlotte Van den Broeck. Het is alsof de gedanste ruimte hun schrijfplek is. Dat idee wordt bevestigd door de entree van de beide auteur-dansers. Ze betreden onwennig de ruimte, kijken rond, beginnen aarzelend hun bewegingen alsof ze de eerste zinnen noteren. Geleidelijk komt er vaart en inspiratie. Hun lichamen zwieren over de vloer als dansende pennen.

Hoe het begon, twee auteurs op het danspodium? Van den Broeck en Grunberg traden gezamenlijk op tijdens de Buchmesse van 2016, toen Nederland en België ‘speerpunt’ waren. Ze begonnen aan een correspondentie waarin schaamte en angst de sleutelwoorden waren. Daarop suggereerde Van den Broeck dat ze moesten gaan dansen, ‘om als woordloos lichaam bekeken te worden’. Na enig zoeken bij onder meer het Nederlands Dans Theater (vergeefs) vonden ze choreograaf Nicole Beutler bereid hun fysieke ontdekkingstocht tot theater te maken.

Beutler deed een geweldige vondst voor Microcosm. Ze bedacht dat ze de beide auteurs een ervaren danser als begeleider moest geven, in de personen van Liah Frank en Rob Polmann. Dat levert prachtige harmonieën en contrasten op. De ervaren dansers vormen een schaduwbeeld van de onwennige, niet-getrainde, debuterende schijverdansers.

En zo gaat het kwartet een uur lang een vrolijke en intieme relatie met elkaar aan. Niet dat Grunberg (50) en Van den Broeck (30) zomaar iets doen, integendeel. Beutler heeft stevig en lang met hen geoefend, Van den Broeck heeft een krachtige presence en Grunberg heeft iets bijzonders over zich, alsof hij met een schuin oog zijn partners in de gaten houdt en doet ofwel imiteert wat zij doen. Dat werkt goed.

Lees hier verder >>

Een manshoge, houten schutting rond een kalmerend blauwe vloerbedekking suggereert een beschutte plek voor de vier performers die zich tijdens Microcosm. A danced conversation flink bloot geven. Maar wij kijken natuurlijk wel toe hoe de Nederlandse schrijver Arnon Grunberg (50) en de Vlaamse dichter Charlotte Van den Broeck (30) met hun tenen het zachte pluche aftasten en met halfnaakte lichamen de fysieke taal van de dans proberen te spreken. In columns en interviews hebben ze uitgesproken hoe ze met dit debuut hun grootste schaamte opzoeken: dansen voor publiek. Choreograaf Nicole Beutler pakt die handschoen op en geeft ze twee gespreksdansers als steun cadeau: Liah Frank en Rob Polmann. Zij nemen de schrijvers mee als vrolijke verstekelingen in een lichtvoetig kwartet dat steeds hechter, vrijer en intiemer wordt.

Bij het professioneel ontwikkelde lichaamsbewustzijn van de dansers steekt dat van de schrijvers logischerwijs ongetraind af. De jongere Van den Broeck oogt sterk en sportief wanneer ze zich laat partneren en liften. De kleinere Grunberg, met bril en ketting, lijkt soms een brutale nar, zeker wanneer hij met tong tussen lippen verbeten tennisslagen imiteert of glimlacht als hij met uitgedraaide heupen en hoog opgetrokken benen over de zachte vloer huppelt. Toch wordt Microcosm nergens een karikatuur of persiflage op dansen-met-niet-dansers (hetgeen vaker gebeurt). Je voelt hun energie die vrijkomt bij deze overwinning op hun angst. En het is ontroerend te zien hoe zorgzaam lichamen op elkaar reageren in zelf opgezochte, maar toch oncomfortabele situaties van fysiek contact. 

Lees hier verder >> 

Twee schrijvers die hun gêne voor bewegen in het openbaar willen overwinnen krijgen in Microcosm een zachte landing, dankzij de toewijding van twee professionele dansers. Voor het publiek pakt dat nog onderhoudend uit ook.

Er is de afgelopen dagen het nodige geschreven over het dansdebuut van P.C.Hooft-prijswinnaar Arnon Grunberg en de gelauwerde Vlaamse dichteres Charlotte Van den Broeck. Vooral over hun motivatie. In hun wekelijkse briefwisseling in dagblad De Standaard concludeerden de schrijvers dat dansen het meest schaamtevolle was dat ze konden bedenken.

Open vizier
Om die schaamte met open vizier te bestrijden, benaderden ze dansmaker Nicole Beutler. In Microcosm vond Beutler een vorm die het project uittilt boven het niveau van openbare therapie. Ze stuurt de niet-dansers de vloer op met twee professionele dansers. Aanvankelijk stellen Rob Pollman en Liah Frank zich op als geduldige begeleiders. Naar het einde worden de structuren complexer, waardoor de bijdrage van de niet-dansers even essentieel wordt als die van de profs.

Lees hier verder